Bệnh bướu cổ và cách phòng tránh

Bướu cổ có thể ảnh hưởng đến bất cứ ai, vào bất cứ thời điểm nào trong suốt cuộc đời và đang có nguy cơ gia tăng tại nước ta trong những năm gần đây. Bệnh bướu cổ nếu không được điều trị hoặc điều trị không đúng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Việc thay đổi thói quen nấu ăn hàng ngày bằng cách nêm nếm với muối, hạt nêm có bổ sung i-ốt sẽ giúp phòng ngừa bệnh bướu cổ rất hiệu quả.

 Bệnh bướu cổ - vấn đề sức khỏe cộng đồng

Theo các bác sĩ chuyên khoa, bướu cổ còn có nhiều tên gọi khác như: bệnh Basedow, bệnh cường giáp, bướu tim, bướu độc. Các triệu chứng rất rầm rộ: sụt cân nhanh, hồi hộp, tim đập nhanh, nên gọi nôm na là bướu tim, mắt lộ, tính tình nóng nảy, khó ngủ. Bướu cổ là bệnh do sự tăng kích thước của tuyến giáp gây nên. Tuyến giáp là cơ quan tiết ra hormone giáp hết sức cần cho con người, nằm trước cổ, ngay dưới trái cổ, thường thì không thấy được. Lượng hormone giáp được tuyến yên nằm ở đáy não điều khiển, nó tiết ra một chất gọi là nội tiết kích giáp TSH. Nếu quá nhiều hormone T3, T4 được sản xuất thì gọi là cường giáp. Không đủ hormone là suy giáp thì người thấy bải hoải, mệt mỏi và lên cân.

Nếu cơ thể có một số biểu hiện như: Cảm thấy đau cổ học hoặc luôn có cảm giác cổ họng bị ứ đầy; khó nuốt, khó thở; cảm thấy hồi hộp, có những cơn đau tim thoáng qua, đổ mồ hôi nhiều; mệt mỏi căng thẳng, da khô, hay táo bón … thì nên đi đến cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời.

Hiện nay, không chỉ có người dân vùng sâu vùng xa bị thiếu hụt i-ốt dẫn tới bướu cổ mà ngay cả người dân ở các đô thị lớn cũng đang phải đối mặt với căn bệnh này khi số người mắc có chiều hướng gia tăng. Sau khi việc sử dụng muối i-ốt mang tính tự nguyện thì tỷ lệ trẻ em (8-10 tuổi) bị bướu cổ tăng lên 9,8% và là vấn đề sức khỏe cộng đồng, cần can thiệp về chính sách theo khuyến cáo của UNICEF.

 Tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM, mỗi ngày có hàng trăm lượt bệnh nhân đến khám và điều trị bướu cổ. Nhìn chung bệnh bướu cổ đang có xu hướng tăng và chiếm gần 50% tổng số bệnh nhân.

Phòng tránh bướu cổ

Nói đến bướu cổ, nguyên nhân hàng đầu chính là tình trạng thiếu i-ốt trong khẩu phần ăn hàng ngày. Khi trong ăn uống thiếu i-ốt dài ngày, không đáp ứng đầy đủ nhu cầu hợp thành chất của tuyến giáp trạng, khiến nó kích thích tuyến giáp trạng tiết quá nhiều, dài ngày, kích thích tổ chức tuyến giáp trạng tăng sinh, sưng to, đến giai đoạn cuối, tế bào tuyến giáp phì đại, có thể phát sinh hoại tử, xuất huyết hoặc vôi hóa. Những bệnh nhân dùng kéo dài các loại thuốc như: muối Lithium (chuyên khoa tâm thần), thuốc kháng giáp, thuốc cản quảng, thuốc trị hen, khớp hoặc ăn nhiều thức ăn ức chế tổng hợp hooc môn giáp như rau họ cải, măng, sắn …Ngoài ra những phụ nữ bị kích thích thần kinh trong thời gian mang thai hoặc cho con bú cũng có nguy cơ mắc bệnh này.

Các bác sĩ cho biết để không bị mắc bệnh bướu cổ và các rối loạn do thiếu i-ốt, các gia đình, người dân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em cần tích cực bổ sung đủ i-ốt trong dinh dưỡng hàng ngày. Trước đây, các bà nội trợ thường được khuyến cáo sử dụng muối bổ sung i-ốt. Gần đây, khi cuộc sống ngày càng phát triển, mọi người ưa dùng hạt nêm thay cho muối trong chế biến thức ăn để làm tăng khẩu vị món ăn, tiện lợi trong sử dụng vì không cần phải kết hợp với nhiều loại gia vị khác và đa dạng mùi vị.  Tuy nhiên, để phòng chống bướu cổ và các rối loạn do thiết hụt i-ốt gây ra, các bà nội trợ cần lưu ý phải lựa chọn hạt nêm, các loại gia vị có bổ sung i-ốt, hoặc một số thực phẩm giàu i-ốt như hải sản, trứng, sữa… hạn chế sử dụng các loại thuốc hoặc thức ăn ức chế sự hấp thu i-ốt.

Giang Phong